الکترولیتها چه موادی هستند؟

از لحاظ شیمیایی، الکترولیت ها مواد هستند که در محلول یونی می شوند و ظرفیت تولید برق را به دست می آورند. الکترولیت ها در بدن انسان حضور دارند و تعادل الکترولیت ها در بدن ما برای عملکرد طبیعی سلول های ما و اعضای بدن ما ضروری است.

الکترولیت های متداول که توسط پزشکان با آزمایش خون اندازه گیری می شوند شامل سدیم، پتاسیم، کلرید و بی کربنات هستند. توابع و مقادیر محدوده طبیعی این الکترولیت ها در زیر شرح داده شده اند.

 سدیم

سدیم یون اصلی مثبت (کاتیون) در مایع خارج سلول است. نماد شیمیایی سدیم Na + است. در صورت ترکیب شدن با کلرید، ماده حاصل نمک است. سدیم اضافی (مانند آن که از منابع رژیمی بدست می آید) از طریق ادرار دفع می شود. سدیم مقدار کل آب بدن را تنظیم می کند و انتقال سدیم به داخل و خارج سلول های فردی نیز نقش مهمی در عملکرد بدن دارد.

بسیاری از فرایندهای بدن، به ویژه در مغز، سیستم عصبی و عضلات، برای برقراری ارتباط نیاز به سیگنال های الکتریکی دارند. حرکت سدیم در تولید این سیگنال های الکتریکی حیاتی است. بنابراین، بیش از حد و یا خیلی کم سدیم می تواند باعث اختلال در عملکرد سلول ها شود، و شدت در میزان سدیم خون (بیش از حد یا خیلی کم) می تواند مرگبار باشد.

افزایش مقدار سدیم (هیپرناترمی) در خون هر زمان که سدیم زیاد در رابطه با آب وجود داشته باشد اتفاق می افتد. علل متعدد hypernatremia وجود دارد؛ این ممکن است شامل بیماری کلیوی، مصرف آب کم، و از دست دادن آب به علت اسهال و یا استفراغ باشد.
کاهش غلظت سدیم (هیپوناترمی) زمانی رخ می دهد که مقدار نسبی آب بدن نسبت به سدیم افزایش یابد. این اتفاق می افتد با برخی از بیماری های کبد و کلیه، در بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب، در قربانیان سوختگی و در بسیاری از شرایط دیگر.

یک سطح سدیم معمولی 135 تا 145 میلی لیتر در لیتر (mEq / L) و یا در واحدهای بین المللی 135 تا 145 میلی مول در لیتر (mmol / L) است.

 پتاسیم

پتاسیم یون اصلی مهم (کاتیون) موجود درون سلول ها است. نماد شیمیایی پتاسیم K + است. سطح مناسب پتاسیم برای عملکرد سلولی طبیعی ضروری است. در میان توابع بسیاری از پتاسیم در بدن مقررات ضربان قلب و عملکرد عضلات است. افزایش غیر طبیعی پتاسیم (هیپرکالمی) یا کاهش پتاسیم (هیپوکالمی) می تواند عمیقا بر سیستم عصبی تاثیر بگذارد و شبیه ضربان قلب نامنظم (آریتمی) را افزایش می دهد که در صورت افسردگی می تواند مرگبار باشد.

افزایش پتاسیم به عنوان hyperkalemia شناخته می شود. پتاسیم به طور کلی توسط کلیه ها دفع می شود، بنابراین اختلالاتی که عملکرد کلیه ها را کاهش می دهد می تواند منجر به هیپوکالمی شود. بعضی از داروها ممکن است فرد را به هیپرکالمی مبتلا سازد.
هیپوکالمی یا کاهش پتاسیم می تواند به علت بیماری کلیوی ایجاد شود؛ از دست دادن بیش از حد به دلیل عرق شدید، استفراغ، اسهال، اختلالات خوردن، داروهای خاص و یا سایر علایم.

سطح پتاسیم خون نرمال 3.5-5.0 میلی لیلی / لیتر (mEq / L) و یا در واحدهای بین المللی 3.5 - 5.0 میلی مول در لیتر (mmol / L) است.

کلرید

کلرید مهمترین آنیون (یون شارژ منفی) موجود در مایعات خارج از سلولها و در خون است. آنیون هنگامی که در مایع حل می شود، بخشی منفی بار از مواد معینی مانند نمک طبخ (کلرید سدیم یا NaCl) است. کلرید نقش مهمی در کمک به بدن برای حفظ تعادل نرمال مایعات می کند.

تعادل یون کلرید (Cl-) به وضوح توسط بدن تنظیم می شود.

افزایش یا کاهش قابل ملاحظه در کلرید می تواند عواقب زیان آور یا حتی مرگبار داشته باشد:

افزایش کلرید (هیپرکلرومی): افزایش کلرید در اسهال، برخی بیماریهای کلیوی و گاهی اوقات در بیش از حد فعالیت غدد پاراتیرویید دیده می شود.
کلرید (هیپوکلرومیا): کلرید معمولا در ترشحات ادرار، عرق و معده گم می شود. از دست دادن بیش از حد می تواند از عرق شدگی، استفراغ، و غده آدرنال و بیماری کلیه اتفاق بیفتد.

محدوده طبیعی سرم برای کلرید 98 تا 108 میلی مول در لیتر است.

 بی کربنات

یون بی کربنات به عنوان یک بافر برای حفظ سطح اسیدی (pH) طبیعی در خون و سایر مایعات بدن عمل می کند. سطوح بی کربنات برای اندازه گیری اسیدیته خون و مایعات بدن اندازه گیری می شود. اسیدیته تحت تاثیر غذاها یا داروهایی است که ما مصرف می کنیم و عملکرد کلیه ها و ریه ها. نماد شیمیایی برای بی کربنات در اکثر گزارش های آزمایشگاهی HCO3- یا به عنوان غلظت دی اکسید کربن (CO2) بیان می شود. محدوده طبیعی سرم برای بی کربنات 22-30 میلی مول / لیتر است.

آزمایش بی کربنات معمولا با آزمایش های الکترولیت های خون انجام می شود. اختلالات در سطح بی کربنات طبیعی ممکن است به علت بیماری هایی است که با عملکرد تنفسی، بیماری های کلیوی، شرایط متابولیسم یا سایر علل مواجه می شوند.